Trump, Gümrük Tarifelerini Ulusal Güvenlik Kapsamında Genişletiyor

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, yargının ulaşamayacağı bir alan yaratmak amacıyla gümrük tarifelerini genişletme yoluna gitti. Bu yeni tarifeler, ulusal güvenlik yasaları çerçevesinde uygulanarak, mevcut yargı süreçlerinden muaf tutulmayı hedefliyor. Bu durum, Trump yönetiminin ekonomiyi koruma ve ulusal güvenliği sağlama çabalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor.

Trump’ın, daha önce İsviçre ve Hindistan gibi ülkelerden gelen ürünlere uyguladığı tarifelerin anayasaya aykırı olup olmadığını değerlendirecek olan Yüksek Mahkeme, aynı zamanda yeni tarifelerin de kapsamını incelemeye alacak. Ancak Trump yönetimi, Yüksek Mahkeme’nin kararlarını göz ardı edebilecek alternatif bir sistem oluşturmuş durumda.

Bu yeni tarifeler, ABD’nin ithalatının üçte birinden fazlasını kapsıyor ve bu da Trump’ın ulusal güvenlik yasası olan Section 232’ye dayanarak yaptığı bir hamle. Bu yasaya dayanarak getirilen tarifeler, otomobiller, makine, tıbbi cihazlar ve yarı iletkenler gibi Amerikan iş dünyası ve tüketicileri için kritik öneme sahip ürünleri içeriyor.

Özellikle, Trump geçen hafta yaptığı açıklamada, 1 Ekim’den itibaren ilaçlar, ağır kamyonlar, mutfak dolapları ve mobilyalar için %25 ila %100 arasında değişen tarifeler uygulayacağını duyurdu. Bu açıklamanın hemen öncesinde, sanayi makineleri, robot teknolojileri, tıbbi cihazlar ve kişisel koruyucu ekipmanlar hakkında soruşturmalar açıldı. Ayrıca, yarı iletkenler ve bunları içeren elektronik ürünler için de henüz tamamlanmamış olan tarifeler, tüketiciler ve işletmeler için maliyetleri artırma potansiyeline sahip.

Trump, Section 232 aracılığıyla çelik, alüminyum, otomobil ve bakır gibi ürünlere yönelik tarifeler getirmişti. Ticaret Bakanlığı, bu tarifeleri yönetmekte ve ayrıca odun, kritik mineraller, uçak ve rüzgar türbinleri gibi ürünler için de yeni soruşturmalar başlatmış durumda. Bu durum, daha fazla tarife getirilmesine yol açabilir ve özellikle küçük imalatçılar için ek mali yükler oluşturabilir.

Progressive Policy Institute’dan ticaret direktörü Ed Gresser, bu hafta tıbbi cihazlar ve sanayi makinelerinin tarifelere dahil edilmesinin, Section 232 tarifelerinin kapsamını önemli ölçüde genişleteceğini belirtti. Bu tarifeler, tüketicileri, çiftçileri, otomobil sahiplerini, otomobil üreticilerini, klinikleri ve hastaneleri doğrudan etkileyebilir. Gresser, “Temelde, yönetim ekonomide birçok maliyet ekliyor” dedi.

Section 232 tarifeleri, Yüksek Mahkeme, başkanın diğer yasaları kullanarak uyguladığı tarifeleri iptal etmesi durumunda, Trump’a güçlü bir alternatif sunuyor. Bu mahkeme davaları, Trump’ın Nisan ayında birçok ülkenin ihracatına uyguladığı “Kurtuluş Günü” tarifeleri için kullandığı Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası etrafında dönüyor.

Yönetim, bu acil durum yetkileri yasasını kullanarak, Şubat ve Mart aylarında Çin, Kanada ve Meksika’ya da tarife uygulamıştı. Bu ülkelerin, ABD’ye yasadışı fentanyl sokma konusundaki rolleri gerekçe gösterilerek bu tedbirler alınmıştı. Yüksek Mahkeme’nin, başkanın bu acil durum yasasından aldığı yetkileri aşarak işlem yaptığına dair daha düşük mahkemelerin görüşlerini onaylaması durumunda, yönetim, birçok ülkeye uyguladığı tarifeleri kaldırmak zorunda kalacak. Ancak, Section 232 uyarınca getirilen tarifeler geçerliliğini koruyacak.

Hukuk uzmanları, Yüksek Mahkeme’nin ulusal güvenlik konularında başkana genellikle daha fazla yetki tanıdığını belirtiyor. Bu nedenle, Section 232 kapsamında getirilen tarifelerin yasal zorluklardan korunma ihtimali daha yüksek. Cornell Üniversitesi ticaret ekonomisti Eswar Prasad, Trump’ın “daha önceki tarifelerini yargı sisteminden kaçırmak ve engellemek için yeni bir tarifeler seti kurmaya hevesli göründüğünü” ifade etti. Ancak Prasad, ulusal güvenlik gerekçesinin, mutfak dolapları ve döşemeli mobilyalar gibi ürünlere uygulanmasının giderek zayıfladığını da belirtti.

Yönetim yetkilileri, Trump’ın ilaç sektörünü güçlendirmeyi uzun zamandır ulusal güvenlik önceliği olarak gördüğünü ve mobilya tarifelerinin neden ulusal güvenlik meselesi olduğu konusunda bir raporun yakında açıklanacağını bildirdi. Otomobil, çelik ve alüminyum tarifeleri, Amerikan ekonomisi üzerinde büyük etkiler yarattı. Bu tarifeler, bazı yerli üreticileri yabancı rekabetten korurken, metal ve otomobil parçaları gibi üretim girdilerinin maliyetlerini de önemli ölçüde artırdı.

National Association of Manufacturers Başkanı Jay Timmons, sanayi girdilerine uygulanan tarifelerin, üreticiler için maliyetleri önemli ölçüde artıracağını vurguladı. Timmons, bu durumun yeni fabrikalar ve ekipman yatırımlarını yavaşlatabileceğini, oysa üreticilerin Trump’a daha fazla ABD üretimi ve istihdam yaratma konularında yardımcı olmak istediğini belirtti.

Trump’ın yeni tarife uygulamaları, özellikle ağır kamyonlar için daha sınırlı görünse de, çoğu ağır kamyonun ABD’de üretildiği düşünülüyor. Ancak, mobilya, mutfak dolapları ve banyo lavabolarının daha büyük bir kısmı ithal ediliyor, bu da bu tarifelerin tüketiciler ve müteahhitler üzerinde daha fazla yük oluşturabileceği anlamına geliyor. Trump’ın yabancı markalı ilaçlara koyduğu %100 tarife, AB’den gelen ürünler için sınırlı bir etki yaratabilir çünkü AB, daha önce ABD ile yapılan bir ticaret anlaşması çerçevesinde ilaçlar için %15’lik bir tarife almış durumda.

Trump, ABD’de fabrika kuracak herhangi bir ilaç şirketine istisna sunacağını da açıkladı. Ancak, bu istisnaların yalnızca ABD’de üretilen ilaçları kapsayacağını ve şirketin tüm ürünlerini kapsamayacağını belirtti. Amerikan şirketlerinin uluslararası yarı iletken tedarikinde de benzer bir durum söz konusu. Trump, yarı iletkenler ve bunları içeren cihazlar için de yeni tarifeler getirme tehdidinde bulundu. Yarı iletkenler, her açıp kapattığınız cihazda kullanılan kritik bileşenlerdir ve bu nedenle geniş bir etki alanına sahip.

Sonuç olarak, Trump’ın bu yeni gümrük tarifeleri, Amerikan ekonomisi üzerinde geniş çaplı etkiler yaratma potansiyeline sahip. Tarife uygulamaları, bazı sektörleri koruma amacı güderken, diğer yandan tüketici fiyatlarını artırma riski taşıyor. Ekonomik etkilerinin yanı sıra, bu tarifelerin uluslararası ticaret ilişkilerine de yansımaları olacaktır. Özellikle ABD’nin uluslararası ticaretteki konumu ve müttefikleriyle olan ilişkileri açısından kritik bir süreçteyiz. Bu nedenle, önümüzdeki dönemde gümrük tarifeleri ve ticaret politikaları, hem Amerikan halkı hem de dünya ekonomisi için önemli bir gündem maddesi olmaya devam edecek.