“Ne zaman emekli olurum?” sorusu milyonlarca çalışan ve sigortalı vatandaş tarafından merak ediliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun belirlediği kriterlere göre emeklilik yaşı, prim günü ve sigortalılık süresine göre değişiyor. İşte EYT sonrası güncel emeklilik şartları ve yaş hesaplama detayları.
Emeklilik Şartları Hangi Kriterlere Göre Belirleniyor?
Türkiye’de emeklilik yaşı ve tarihi, ilk sigorta giriş tarihi, toplam prim ödeme süresi, sigortalılık süresi ve bağlı olunan sigorta koluna göre değişiklik gösteriyor. Özellikle 8 Eylül 1999 tarihi, emeklilik hesaplamasında kritik bir eşik olarak kabul ediliyor.
Temel belirleyici kriterler şunlardır:
- İlk sigorta giriş tarihi
- Toplam prim günü (SSK: 5000-7200, BAĞ-KUR: 9000)
- Sigortalılık süresi (en az 20-25 yıl)
- Cinsiyet (kadın-erkek için farklı şartlar uygulanır)
- EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kapsamı
- 2008 sonrası sigorta girişi olanlar için kademeli yaş sistemi
Emeklilik Tarihini Belirleyen Kritik Tarihler
- 8 Eylül 1999 Öncesi Girişliler (SSK – 4A):
Emeklilikte yaş şartı olmadan, sadece prim ve yıl şartını sağlayanlar emekli olabilir.
- Kadın: 20 yıl sigortalılık + 5000 prim günü
- Erkek: 25 yıl sigortalılık + 5000 prim günü
- 9 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 Arası Girişliler:
Kademeli yaş ve prim sistemi geçerli.
- Kadın: 58 yaş ve 7000 gün / 25 yıl sigortalılık
- Erkek: 60 yaş ve 7000 gün / 25 yıl sigortalılık
- 1 Mayıs 2008 Sonrası Girişliler:
Emeklilik yaşı kadınlar için 58, erkekler için 60’tan başlar ve kademeli olarak artar.
- En az 7200 prim günü ve 65 yaşa kadar uzayan sistem uygulanır.
EYT Düzenlemesi Kimleri Kapsıyor?
2023 yılında yürürlüğe giren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesiyle, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için yaş şartı kaldırıldı.
Bu kapsamda:
- Kadınlar 20 yıl, erkekler 25 yıl sigortalılık süresini ve 5000 prim gününü tamamladıklarında yaş şartı aranmadan emekli olabilir.
- Ancak EYT başvurularında hizmet birleştirme, borçlanma ve prim gün sayısının tam olması gerekiyor.
Emeklilik Yaşı Nasıl Hesaplanır?
SGK’nın sunduğu dijital sistemler aracılığıyla e-Devlet üzerinden emeklilik yaşı ve tarihi hesaplanabiliyor. Bu hizmet sayesinde sigorta kolu, giriş tarihi, prim günü ve doğum tarihi gibi veriler girilerek tahmini emeklilik tarihi öğrenilebiliyor.
Hesaplama yapılırken dikkat edilmesi gerekenler:
- Eksik prim günleri için askerlik, doğum, yurtdışı veya isteğe bağlı sigorta borçlanması yapılabilir
- Prim gün sayısı eksikse, isteğe bağlı sigorta ile tamamlamak mümkündür
- BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı kapsamında olanlar için farklı süreler geçerlidir
Erkek ve Kadınlar İçin Emeklilik Örnekleri
- Kadın, SSK’lı, giriş: 01.07.1996, 5000 prim günü:
- EYT kapsamındadır
- Yaş şartı olmadan emekli olabilir
- Erkek, SSK’lı, giriş: 15.03.2002, 6500 prim günü:
- 60 yaş ve 7000 prim gün şartı ile emeklilik hakkı kazanır
- Kadın, BAĞ-KUR’lu, giriş: 2010, 4800 prim günü:
- 58 yaş + 9000 prim günü ile emekli olabilir
- Eksik günleri tamamlamak için isteğe bağlı sigorta yapılması gerekir
Prim Gününü Artırmak İçin Ne Yapılabilir?
Eksik prim günü olan çalışanlar için bazı çözüm yolları mevcuttur:
- Askerlik borçlanması (erkekler için)
- Doğum borçlanması (kadınlar için, en fazla 3 çocuk için 6 yıl)
- Yurt dışı borçlanması (gurbetçiler için)
- İsteğe bağlı sigorta
- Kısmi süreli (part-time) çalışma ve borçlanma hakkı
Bu yollarla prim gününü tamamlayan bireyler, emeklilik tarihlerini öne çekebilir.
Dilersen prim gününe veya giriş tarihine özel hesaplama için örnek veriyle bireysel içerik de hazırlayabilirim. İlgilenir misin?
